In schaduw van flamboyant Afrika

archief oud artikel 8 december 2008 Amsterdam, Noord-Holland Afrika. Een land vol ellende, honger en oorlog. Met dit stereotiepe beeld over het Afrikaanse continent probeert Viviane Sassen af te rekenen. Haar fotoportretten gemaakt in ondermeer Zambia, Kenia en Tanzania laten een andere kant van Afrika zien. In Foam_Fotografiemuseum in Amsterdam is de tentoonstelling ‘Flamboya' te zien met haar recenste werk. Haarscherpe beelden van haar zoektocht naar het land van haar jeugd geven de bezoekers stof tot nadenken.

Van haar tweede tot haar vijfde levensjaar woonde Viviane Sassen zelf in Kenia. Haar vader werkte daar in een poliohospitaaltje en Viviane speelde met de patiëntjes. Toen al voelde ze een onoverbrugbare kloof tussen haar en haar vriendjes. Sinds 2001 fotografeert ze Afrikanen en dit leidde tot de serie Cape Flat. In 2007 won ze hiermee de Prix de Rome fotografie. De serie Flamboya, die ze hierna maakte, laat portretten zien van Afrikaanse jongeren.

Flamboya

Flamboya is afgeleid van Flamboyant, een kleurige boom die in Afrika groeit. Deze boom symboliseert het exotische van Afrika, wat naar de achtergrond geduwd wordt. In de fotoserie probeert Viviane dit exotische weer te geven. De serie bestaat uit ongeveer dertig portretten. Soms lijken de foto's geposeerd en zijn het bijna modefoto's. Maar door het samenspel van kleuren en schaduwen wordt een surreallistische sfeer opgeroepen. Opvallend is dat het gezicht van de geportretteerde nooit volledig in beeld komt. Voor een Afrikaan is dit zo goed als taboe, omdat ze op die manier neergezet worden als dat donkere, wilde volk. Toch is dit in foto's van Viviane Sassen anders. Ondanks de schaduwen is het mogelijk de kleur van Afrikanen te zien. Op een of andere manier worden de vooroordelen over Afrikanen weggenomen.

Viviane

Viviane volgde een opleiding modevormgeving aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Daarna volgde ze een opleiding fotografie aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Ze werkte als modefotograaf onder andere voor Diesel, Miu Miu en Kuyichi. Ook de modefoto's die ze heeft gemaakt zijn niet gestileerd. Op de portretten van Flamboya is ook iets van die mode achtergrond te bespeuren. Over de foto's is nagedacht, het zijn geen gelukstreffers. Sassen laat zich inspireren door de mensen die ze tegenkomt, maar pakt niet gelijk de camera. De foto's zijn een compositie van emoties, patronen en kleur. Meestal is dit één kleur die een prominente plaats inneemt.

Beperkingen

De schaduwen in de foto's laten ook de beperkingen van de fotografie zien. Fundamentele vragen die Sassen ook bezig houden. Het blijft onmogelijk de identiteit van een ander te vangen in een portret. Viviane ondermijnt met haar werk stereotypen en aannames. De portretten geven de bezoeker geen kans om zich te identificeren met de afgebeelde persoon.

Werkwijze

De expositie is aangevuld met aantekeningen die Viviane maakte voordat er een foto gemaakt werd. Uit deze aantekeningen blijkt hoe elk detail een betekenis heeft. Hoe de lichaamshouding is, het haar, de kleur, de schaduw en het licht. De combinatie leidt tot een messcherp beeld. Een beeld dat zo aanspreekt dat je het bijna kunt voelen. Viviane Sassen bereikt haar doel en brengt Afrika dichterbij. Geïnteresseerd? Kijk dan op de website van FOAM.

Recensie - Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 8 december 2008 - 1171